Hoe een boek mijn kijk op opvoeden veranderde.
Het dopje van de tandpasta er op draaien, terwijl HIJ dat wilde doen. Hoe haal ik het in mijn hoofd?! Driftbuien, huilen, discussies en de zoveelste avond dat de peuter niet naar bed wil.
Het komt je vast bekend voor als je een kleine peuterpuber in huis hebt rondlopen. Het wordt in de westerse wereld bestempeld als normaal en ‘het hoort erbij’, maar is dat echt zo?
Een tijdje geleden las ik het boek ‘Jagen, verzamelen, opvoeden’ van Michaeleen Doucleff en dat veranderde mijn beeld van een (en dus mijn) peuter enorm. Ik begreep ineens waar bepaald gedrag vandaan kwam en ik kon me veel beter verplaatsen in zijn gevoelens. Wat een fijne inzichten gaf dit boek mij. Ik ben blij dat ik dit boek nu gelezen heb en niet pas als Dex 16 is, want ik neem veel uit dit boek nu dagelijks mee in mijn opvoeding.
Even in het kort waar het boek over gaat:
Wat we van oude culturen kunnen leren over het opvoeden van blije en behulpzame kinderen.
Michaeleen Doucleff kon in huidige opvoedboeken geen antwoorden vinden op haar opvoedvragen en vroeg zich af of ze die wel kon vinden bij de kennis en ervaring van oude culturen. Met haar dochtertje reisde ze naar drie van de oudste gemeenschappen ter wereld: de Maya, de Inuit en de Hadza. Doucleff leerde al snel dat deze ouders niet dezelfde problemen met hun kinderen hebben als wij. Opvallend was hoe verschillend de band is tussen ouders en kind: gebaseerd op samenwerking in plaats van controle en op vertrouwen in plaats van angst.
Ik deel een aantal van de, voor mij, belangrijkste inzichten uit dit boek met je:
- Jouw gedrag wordt hun gedrag
Schreeuw niet tegen je kinderen. Gelukkig deed/doe ik dit al zo goed als nooit, maar fijn om in dit boek te lezen dat het ook daadwerkelijk niet helpt. Kinderen stoppen met luisteren zodra wij beginnen met schreeuwen.
Daarnaast doen kinderen niet wat je zegt, maar wat je doet. Schreeuw jij vaak tegen ze of commandeer je ze vaak? Wees dan niet verbaasd als zij schreeuwen of anderen commanderen. Voorbeeld doet volgen. Wát een inzicht vond ik dit. JIJ bent hun referentiekader. De manier hoe jij naar het leven kijkt, met situaties omgaat, op dingen reageert, dat is hun waarheid.
Je wordt je ineens enorm bewust van je eigen gedrag en dat zorgt voor mooie en confronterende inzichten.
- Praat minder
Heb je er wel eens bij stil gestaan hoe veel je binnen een uur tegen je kind zegt? Als ik hierover nadenk kom ik erachter dat ik mijn kind soms aan één stuk door instructies geef. ‘Doe je je schoenen aan? Kom, doe je jas dicht! Niet in de plassen stampen, je hebt je laarzen niet aan. Kijk uit voor het afstapje! Voor je kijken! NIET zomaar oversteken!’ En dat allemaal binnen 5 minuten.
Met constant zeggen wat je kind moet doen maak je zijn wereld klein. Daarnaast zou ik het zelf ook niet prettig vinden om heel de dag geïnstrueerd te worden. Als iedereen hem zo behandelt, hoe kan hij dan leren om op zijn eigen keuzes te vertrouwen? Natuurlijk kan een kind van 2 nog geen weloverwogen beslissingen maken, maar kijk eens of het ook iets losser kan? Ik laat hem het nu eerst zelf proberen en stuur bij waar nodig. Peuters kunnen meer dan je denkt!
Ook wanneer je kindje met een leeftijdsgenootje speelt en onenigheid krijgt, springen we er vaak meteen tussen om ze uit elkaar te halen. Of we roepen: ’Sáááámen spelen!’. Maar als we ons er eens niet mee bemoeien en het ze zelf laten uitzoeken is het vaak binnen no-time opgelost (uiteraard zijn er grenzen en is het handig om wel in te grijpen als ze elkaar pijn doen 😉). Ik stel mezelf tegenwoordig deze vraag als zo’n situatie zich voordoet: Grijp ik nu in omdat de kinderen er zelf niet uitkomen? Of omdat ik niet wil dat de andere ouder denkt dat ik mijn kind niet kan opvoeden? In dat tweede geval; let it gooooo!
- Peuters zijn de meest behulpzame personen op aarde
Ze doen niets liever dan helpen! Peuters hebben weinig speelgoed nodig, ze willen veel liever meedoen met jouw dagelijks leven. Ze willen onderdeel zijn van het gezin en hun bijdrage leveren.
Waarom doen we het huishouden alleen terwijl we ons kind op de bank zetten met een filmpje? Je maakt je kind veel blijer als hij jou mag helpen. Misschien duurt het wat langer of maakt hij er een rommeltje van, maar je geeft hem hiermee het gevoel dat hij deel uitmaakt van het gezinsleven. ‘Geef je kind een lidmaatschapskaart van jullie gezin’ zegt Michaeleen.
Ik probeer Dex zoveel mogelijk bij klusjes in huis te laten helpen (als hij wil, nee zeggen mag ook, al doet hij dat tot nu toe bijna nooit). Het is fijn om samen dingen te doen, je werkt samen naar een doel toe en maakt plezier. Je vormt een team met je kind ipv ‘mama gaat koken en jij even tv kijken’. Ook als we samen eten maken eet hij vaak meer dan wanneer hij niet heeft geholpen.
Als je je kind steeds afwijst wanneer het wil helpen, zal hij teleurgesteld zijn en zich buitengesloten voelen. Op een gegeven moment zal hij helemaal stoppen met zijn hulp aanbieden.
Natuurlijk is het soms mega onhandig om je 2 jarige bij alle klusjes te betrekken, maar als ik in gedachten houd dat ik mijn kind er gelukkig mee maak, is het voor mij echt geen probleem als er wat gemorst wordt of het 5 x zo lang duurt. En trots dat hij is als hij mag helpen!
Peuters willen niets liever dan doen wat jij doet, bij jou zijn en meedraaien in jouw leven. Hoe schattig is dat? Ik hou alleen nog maar meer van die kleine peuterpuber nu ik dit weet.
